เป็นเส้นทางที่มีระยะทางยาวที่สุดของแนวเส้นทางตามนโยบายการบูรณาการโครงข่ายฯ MR-MAP โดยแนวเส้นทางวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ เริ่มต้นในจังหวัดเชียงราย จากด่านเชียงของ ชายแดนไทย-ลาว และ ด่านแม่สาย ชายแดนไทย-เมียนมา ผ่านภาคเหนือ ภาคกลาง กรุงเทพมหานครและปริมณฑล และภาคใต้ ไปสิ้นสุดที่ด่านสะเดา/ปาดังเบซาร์ ชายแดนไทย-มาเลเซียในจังหวัดสงขลา และด่านสุไหงโก-ลก ชายแดนไทยมาเลเซียในจังหวัดนราธิวาส
ความสำคัญของแนวเส้นทาง :
- เชื่อมโยงเมืองหลักและเมืองศูนย์กลางทางเศรษฐกิจในภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้ (อาทิ เชียงราย เชียงใหม่ พิษณุโลก นครสวรรค์ สุราษฎร์ธานี และสงขลา) เข้าสู่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล
- เชื่อมโยงประตูการค้าและเส้นทางคมนาคมขนส่งระหว่างประเทศทางด้านเหนือ ได้แก่ ด่านแม่สาย (ไทย-เมียนมา) ด่านเชียงของ (ไทย-ลาว) และประตูการค้าและเส้นทางคมนาคมขนส่งระหว่างประเทศทางด้านใต้ ได้แก่ ด่านสะเดา/ปาดังเบซาร์ และด่านสุไหงโก-ลก (ไทย-มาเลเซีย)
- สอดคล้องกับแนวระเบียงเศรษฐกิจเหนือ-ใต้ (North-South Economic Corridor : NSEC) ของกรอบความร่วมมืออนุภาคลุ่มแม่น้ำโขง (Greater Mekong Subregion: GMS)
- เชื่อมโยงและรองรับการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคใต้ (Southern Economic Corridor: SEC) ตามยุทธศาสตร์ของแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13
- เชื่อมโยงจังหวัดภายในระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคเหนือ (Northern Economic Corridor: NEC) เชื่อมโยงระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคเหนือกับเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนในภาคเหนือ และเชื่อมโยงระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคเหนือกับกรุงเทพมหานครและปริมณฑลและพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษ
ภาคตะวันออก (EEC) - เชื่อมโยงจังหวัดภายในระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (Southern Economic Corridor: SEC) เชื่อมโยงระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้กับเขตเศรษฐกิจพิเศษชายแดนในภาคใต้ และเชื่อมโยง ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้กับกรุงเทพมหานครปละปริมณฑลและพื้นที่เขตพัฒนาพิเศษ
ภาคตะวันออก (EEC)
ภาพรวมแนวเส้นทาง :
- แนวเส้นทางพาดผ่านพื้นที่ : 26 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง พะเยา พิษณุโลก สุโขทัย แพร่ ลำพูน พิจิตร นครสวรรค์ ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง สุพรรณบุรี นครปฐม ราชบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส
- ระยะทางรวม : ประมาณ 2,164 กิโลเมตร โดยมีช่วงเส้นทางที่มีศักยภาพในการพัฒนาโดยใช้เขตทางร่วมกับระบบรางตามแนวนโยบายบูรณาการการพัฒนาทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองร่วมกับระบบราง (MR-MAP) มีระยะทางประมาณ 1,204 กิโลเมตร
- การเชื่อมโยงโครงข่าย : ทางตอนบนของประเทศเส้นทาง MR1 จะมีจุดเชื่อมต่อกับเส้นทางในแนวตะวันออกและตะวันตก ที่จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดนครสวรรค์ และจังหวัดนครปฐม ซึ่งสามารถเชื่อมโยงไปยังเมืองหลักและประตูการค้าระหว่างประเทศในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และพื้นที่ฝั่งตะวันตกของประเทศไทยได้ ส่วนเส้นทางตอนล่างของประเทศที่โครงข่ายมีลักษณะเป็นแกนกระดูก เส้นทาง MR1 จะทำหน้าที่เชื่อมโครงข่ายไปยังฝั่งทะเลอ่าวไทยและอันดามัน บริเวณจังหวัดชุมพรและสุราษฎร์ธานี
ที่พักริมทาง (Rest Area) :
- ศูนย์บริการทางหลวง (Service Center) จำนวน 21 แห่ง
- สถานที่บริการทางหลวง (Service Area) จำนวน 25 แห่ง
- จุดพักรถ (Rest Stop) จำนวน 43 แห่ง
- ทางเข้าออกจำนวน 86 แห่ง
รายละเอียดของแนวเส้นทางช่วงต่าง ๆ แบ่งได้เป็น 5 ช่วง ดังนี้ (คลิ๊กเพื่อดูรายละเอียดแต่ละช่วง)
ช่วงที่ 1 เชียงราย-เชียงของ (ระยะทางประมาณ 77 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 2 เชียงราย-แม่สาย (ระยะทางประมาณ 65 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 3 เชียงใหม่-เชียงราย (ระยะทางรวมประมาณ 215 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 4 พิษณุโลก-เชียงใหม่ (ระยะทางรวมประมาณ 235 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 5 ช่วงลำปาง-พะเยา (ระยะทางประมาณ 100 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 6 ช่วงนครสวรรค์-พิษณุโลก (ระยะทางประมาณ 144 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 7 ช่วงสุพรรณบุรี-นครสวรรค์ (ระยะทางประมาณ 129 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 8 ช่วงนครปฐม-สุพรรณบุรี (ระยะทางประมาณ 70 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 9 ช่วงนครปฐม-ชะอำ (ระยะทางประมาณ 120 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 10 ช่วงชะอำ-ชุมพร (ระยะทางประมาณ 337 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 11 ช่วงชุมพร-สุราษฎร์ธานี (ระยะทางประมาณ 131 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 12 ช่วงสุราษฎร์ธานี-สงขลา (ระยะทางประมาณ 254 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 13 ช่วงสงขลา-สะเดา (ระยะทางประมาณ 69 กิโลเมตร)
ช่วงที่ 14 ช่วงสงขลา-นราธิวาส (ระยะทางประมาณ 218 กิโลเมตร)
